Morfolojik Bozukluk Nedir, Nasıl Ölçülür, Kısırlığa Sebep Olur Mu? Sperm yapısı (morfoloji) sperm hücresinin kafa ve kuyruk olarak normal şekle sahip olup olmadığına bakılarak değerlendirilir.
Erkeklerde kısırlık (infertilite) araştırmasında yapılacak ilk tahlil, sperm testidir. Sperm testinde (semen analizi) erkekten alınan menide üç önemli başlık değerlendirilir. Sperm sayısı, spermlerin hareketliliği ve spermin yapısı.
Sperm tahlili yapılacak baba adayından kliniğe gelmeden önce en az 2 en fazla 7 günlük cinsel perhiz istenir. Baba adayından alınan meni içindeki sperm sayısının 1 mlde en az 15 milyon olması gerekir. İdeali ise 20 milyon/ml üstü yoğunluktur.
Alınan meni mikroskop altında incelenerek spermlerin hareketliliği ölçülür. İleri hareketli sperm yüzdesi önemlidir. Sperm hücreleri ileri hareketli değilse doğal yolla yumurtaya ulaşıp döllemesi mümkün değildir. Sperm sayısının en az yüzde 32sinin ileri hareketli olması gerekir.
Sperm şekli (morfolojik yapısı) yani kafa ve kuyruk olarak normal şekle sahip sperm yüzdesi de doğal yolla gebelik oluşumunda önemlidir. Sperm hücresi yumurtanın içine girmek için kafa ve kuyruk yapısını bir matkap gibi kullanır. Kafa ve kuyruk yapısında bozukluk olan spermin yumurtanın çeperini delip içine girmesi yani doğal yolla yumurtayı döllemesi mümkün değildir.
Fakat spermin anomalilerinin iyi bir embriyolog ya da biyolog tarafından değerlendirilmesi gerekir. Genellikle spermlerdeki şekil bozukluklarının değerlendirmesi Kruger testine göre yapılır. Ancak Kruger değerlendirmesi sperm yapısında çok ufak bir problem olduğunda bile spermi anormal olarak kabul eden bir sistemdir. Bu kadar katı bir değerlendirme sonuçları çiftler üzerinde endişe yaratabilir. Ancak endişelenmeye gerek yoktur. Örneğin Kruger'e göre spermleri değerlendirilen bir erkeğin sperm morfoloji değeri %1 çıksa da bu durum baba olmasına engel değildir. Yani aslında sperm sayısı ve hareketliliği yeterli ise tek başına morfoloji düşüklüğü her zaman gebeliğe engel teşkil etmez.
Kruger değeri düşük olan olgularda embriyolog eğer ciddi bir morfolojik problem olduğunu düşünmüyorsa tüp bebek tedavisine bile gerek duyulmayabilir. Aslında üreme sağlığı yönünden problem taşımadığı görülen erkeklerde de üretilen sperm hücrelerinin yüzde 90ından fazlasında sperm şekil bozukluklarının gözlenmesi olağan bir durumdur.
Morfoloji her zaman diğer parametreler ile yani sperm sayı ve hareketi ile birlikte değerlendirilmelidir. Ayrıca sanıldığı gibi morfoloji düşüklüğü, anormal bebek doğumuna yol açmaz.
Bu yöntemlerde incelenecek sperm hücreleri özel hazırlık işlemlerinden geçirilerek spermin farklı bölümleri (baş, boyun ve kuyruk) detaylı değerlendirilir. Değerlendirme sonucu incelenen spermlerde normal standartlara sahip sperm hücre oranının belirli bir sayının üzerinde olduğu sonuçlar normal kabul edilir.
Op. Dr. Seval TaşdemirKadın Hastalıkları, Doğum
ve Tüp Bebek Uzmanı
www.fertijin.com.tr
